In gesprekken met dierenartsen komen steevast de klauwproblemen aan de orde. Al jaren zijn klauwproblemen een van de grootste bedreigingen voor de gezondheid, het welzijn en de levensduur en levensproductie van de veestapel. In tegenstelling tot vruchtbaarheid en uiergezondheid in alle lactaties. Klauwproblemen hebben geen leeftijdsvoorkeur. Meer erfbetreders spreken hun zorgen daar ook over uit. In de aangegeven redenen van afvoer staan klauwproblemen op de derde plaats, maar dat lijkt onterecht. Van dierenartsen hoor je dat veel melkveehouders lang niet alle koeien met een klauwprobleem in beeld hebben. “Klauwblindheid” zou je het kunnen noemen. Misschien omdat het slepend en structureel is waardoor het te weinig herkend wordt. Ze veroorzaken een “kettingreactie” en de vervolgproblemen worden vaak als afvoerreden genoemd. En wat ook speelt is dat sommige erfbetreders, waaronder klauwbehandelaars, niet deskundig genoeg zijn en het probleem te eenzijdig benaderen, vaak vanuit hun eigen (commerciële) perspectief. Dan is het dweilen met de kraan open. Er zouden er maar weinig zijn die een volledig en integraal beeld hebben van het probleem en de oplossingen. Terwijl dat juist zo hard nodig is.
Er is een initiatief, het HEC, het Hoofcare Expertise Centre, bestaande uit klauwbehandelaars en -adviseurs, leveranciers, dierenartsen en CRV. En twee universiteiten. Samengevat is de missie: door samenwerking tussen de verschillende erfbetreders de klauwproblemen de kop indrukken. Ook hier wordt het belang van een integrale en gestructureerde benadering benadrukt. Dat is mooi, maar kom als erfbetreder daar maar eens mee aan in de stal als een melkveehouder nog nooit van zo’n aanpak heeft gehoord. “Moet ík dat betalen?” hoor je hem denken. Wat ik mis zijn de andere partijen voor een echte integrale benadering. Zoals accountants, veevoerleveranciers en -adviseurs, de andere fokkerij-organisaties, de Triple-A analysten, het stamboek, de stalinrichters, de verkopers van boxen en boxbedekkingen etc.
En dan is er nog een soort erfbetreder die ik mis, iemand die de melkveehouders wat probeert te vertellen. De vakbladjournalist. In het decembernummer van het blad Melk van het Noorden stond in koeienletters op een vuurrood kader de uitspraak van een melkveehouder: “Koeien hebben het beter op stal, maar de maatschappij wil ze buiten zien”. Natuurlijk kan niet elke melkveehouder weten dat onderzoek uitwijst dat koeien juist heel graag buiten zijn. Maar boeren luisteren naar elkaar en proberen wat te leren. En als je dit dan met koeienletters pontificaal in je blad plaatst vervul je je rol als boodschapper niet goed. Aandachttrekkerij, naar de mond praten van degenen die tegen weiden zijn en die het alleen voor de weidepremie doen? Tijd om de journalisten er eens bij te betrekken.
En met het ge-orakel over de nieuwe indexdraai zoals in het blad Melkvee komen we er ook niet. Uit een onderzoek in 2021 bleek dat de fokwaarden vaak hun belofte niet waar maken. En dat je misschien maar beter niet kunt kiezen voor een hoge fokwaarde voor levensduur als je minder klauwproblemen wilt hebben. De oorzaak ligt ergens anders dan bij de fokkerij. De erfelijkheidsgraad is laag dus dat vraagt lang en consequent doelgericht fokken. De sterkste correlatie lijkt met de functionele bouw van de koe. Nou, dan moet je zeker niet op de indexdraaien afgaan. Die kunnen de boeren op het verkeerde been zetten. En de koeien op de verkeerde klauw.
Zolang we de koeien tussen beton en ijzer houden en te weinig comfort en uitloop bieden, we blijven focussen op meer melk in een korte tussenkalftijd, te weinig kijken naar de functionele bouw van de koe en specifieke fokwaarden, en de voeding te weinig afstemmen op de gezondheid, en daarover niet helder communiceren komen we er niet. Integraal betekent dus zowel de klauwblindheid bestrijden als deskundige, betrouwbare en inhoudelijke producten en diensten leveren. En elkaar als erfbetreders durven aan te spreken en te adviseren. Zoiets als wat het HEC wil, maar dan ook met de boeren erbij. Als we dat voor elkaar krijgen vraagt het uiteindelijk minder zorg en kost het veel minder. En als ik het goed beluister in het veld, zou een aantal erfbetreders nog een lesje moeten leren. Want klauwblindheid gaat echt verder dan de blinde vlek van een melkveehouder.
